Tekst ukazał się w „Filozofuj!” 2019 nr 2 (26), s. 30. W pełnej wersji graficznej jest dostępny w pliku PDF.
Wszystkie kruki są czarne! Tego typu twierdzenia nie można udowodnić indukcyjnie. Choćbyśmy wskazali dowolnie dużą liczbę czarnych kruków, wystarczy tylko jeden przykład kruka, który nie jest czarny, aby obalić (sfalsyfikować) naszą tezę.
Chociaż poszukiwanie kolejnych przykładów potwierdzających daną teorię nie może prowadzić nas do wiedzy naukowej, ma ono jednak pewną wartość poznawczą – wzmacnia nasze przekonanie, pozwala wyrobić sobie mniej lub bardziej uzasadniony pogląd na dane zjawisko.
Okazuje się jednak, że z perspektywy logiki, na co zwrócił uwagę Carl Gustav Hempel, zdanie „wszystkie kruki są czarne” równoważne jest zdaniu „wszystko, co nie jest czarne, nie jest krukiem”. Zatem nasz pogląd na to, że wszystkie kruki są czarne, powinien być bardziej uzasadniony nie tylko wtedy, kiedy widzimy kolejnego czarnego kruka, ale również wtedy, gdy obserwujemy białe koty, zielonkawe węże i generalnie wszelkie nieczarne obiekty, które nie są krukami.
Jakub Jernajczyk – matematyk, artysta wizualny, popularyzator nauki; adiunkt na Wydziale Grafiki i Sztuki Mediów na Wrocławskiej ASP. Strona autora: www.grapik.pl
Tekst jest dostępny na licencji: Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 3.0 Polska.
< Powrót do spisu treści numeru.
Skomentuj