Kluby „Filozofuj!” Lublin Relacje i reportaże

Relacja z 6. spotkania Klubu „Filozofuj!” w Lublinie: (Nie)zawodna nadzieja

18 maja o 17:30 w kawiarni „Nie wylej” na ul. Żwirki i Wigury 4 w Lublinie słuchacze mieli okazję posłuchać dyskusji na temat (nie)zawodności nadziei.

Na kolejnym lubelskim spotkaniu Klubu Filozofuj „Filozofuj!” Paneliści ‒ dr hab. Jacek Jaśtal (Politechnika Krakowska) i dr hab. Piort Bartula (Uniwersytet Jagielloński) ‒ zmierzyli się z zawsze aktualnym i kłopotliwym pojęciem nadziei: jej natury, roli i wartości w naszym życiu, racjonalności jej żywienia oraz jej zwodniczych form.

Prof. Jaśtal rozpoczął rozważania spostrzeżeniem, że nie jest wcale oczywiste, iż cenimy nadzieję: w języku obecne są liczne jej negatywne konotacje, a w jej obrazie kulturowym nietrudno o asocjacje z nieracjonalnością, samooszukiwaniem czy przedłużaniem cierpienia. Panelista podał również warunki sytuacyjne potrzebne, aby można było w ogóle żywić nadzieję ‒ miałyby być tożsame z zaistnieniem sytuacji: a) o wysokim ryzyku niepowodzenia (bądź ryzyku niemożliwym do oszacowania) oraz b) słabo kontrolowalnej, o niskim wpływie własnym. 

Prof. Bartula nawiązał do obrazu kulturowego nadziei, kształtowanego zarówno przez dzieła literackie, jak i instytucje. Panelista przywołał obraz świata społecznego jako kasyna, dysponującego okazjami do handlu zwodniczą nadzieją i nimi napędzanego: nie tylko miejscami hazardu we właściwym sensie, ale przestrzeniami szeroko pojętych obietnic (duchowych, edukacyjnych, romantycznych, etc.). Tak nakreślony obraz nastrojów społecznych prof. Bartula skontrastował z przykładami postaw i zachowań bohaterów literackich, mających ukazać powszechność podejść i okoliczności „beznadziejnych” oraz takich, gdy nadzieja zawodzi. Profesor nawiązał również do pytania o to, czy przedmiot nadziei może istnieć, skoro wydaje się, że nadzieja odnosi się do przyszłości.

Na podstawie wyróżnionych przez siebie warunków sytuacyjnych dla nadziei prof. Jaśtal określił cechy nadziei zwodniczej: błąd w oszacowaniu kontrolowalności sytuacji (skutkujący biernością) oraz ryzyka (skutkujący skłonnościami hazardzisty, nieświadomego ryzykanta). Zaproponował również postulat nadziei racjonalnej: (niewielki) przedział kontrolowalności, ryzyka oraz informacji o tych zmiennych, w jakim żywienie nadziei jest zarówno uzasadnione, jak i posiada wymiar moralny (jest cenione, pozytywnie wartościowane) i pragmatyczny (ułatwia bądź umożliwia działanie, gdyż nie da się w nieskończoność szacować ryzyka oraz swojego wpływu na sytuację).

Dyskusja została dodatkowo wzbogacona o pytania od publiczności, padło wiele trafnych spostrzeżeń i liczne anegdoty. Zapraszamy do obejrzenia wideorelacji!


W dyskusji wzięli udział:

Jacek Jaśtal – dr hab., pracuje na Politechnice Krakowskiej. Zajmuje się metaetyką oraz historią etyki i moralności (w szczególności starożytnej), socjologią moralności oraz współczesnymi zmianami społecznymi związanymi z rozwojem technologii informatycznych. Opublikował m.in. książki: Etyka i charakter, Natura cnoty. Problematyka emocji w neoarystotelesowskiej etyce cnót, Etyka i czas. Wariacje aretologiczne, Czas i bezczasowość. Konstrukcje społeczne i doświadczenie osobowe (wraz z I. Butmanowicz-Dębicką), oraz ostatnio Nadzieja z Melos. Przyczynek do debaty nad pojęciem elpis.

Piotr Bartula – dr hab., pracownik naukowy Zakładu Filozofii Polskiej Uniwersytetu Jagiellońskiego, eseista. Zajmuje się polską i zachodnią filozofią polityki, twórca tzw. testamentowej teorii sprawiedliwości. Autor książek: Kara śmierci – powracający dylemat August Cieszkowski redivivus, Liberalizm u kresu historii, Aspołeczne „my”. 

Spotkanie poprowadziła Marta Ratkiewicz-Siłuch.

 


Szczególne podziękowania kierujemy do naszego Partnera – Kawiarni „Nie wylej”: 

Nie wylej


Wydarzenie objęte Honorowym Patronatem Prezydenta Miasta Lublin:


Dziękujemy naszym Patronom:

     


 


Zobacz relację ze spotkań Klubów „Filozofuj!”  w innych miastach.

Kluby „Filozofuj!” – to nieformalne grupy współpracowników i sympatyków czasopisma „Filozofuj!”, organizujące w swoich miejscowościach imprezy (np. konferencje, spotkania dyskusyjne lub promocyjne) popularyzujące filozofię pod patronatem Redakcji „Filozofuj!”. Więcej informacji > tutaj.

Numery drukowane można zamówić online > tutaj. Prenumeratę na rok 2024 można zamówić > tutaj.

Dołącz do Załogi F! Pomóż nam tworzyć jedyne w Polsce czasopismo popularyzujące filozofię. Na temat obszarów współpracy można przeczytać tutaj.

Skomentuj

Kliknij, aby skomentować

Wesprzyj „Filozofuj!” finansowo

Jeśli chcesz wesprzeć tę inicjatywę dowolną kwotą (1 zł, 2 zł lub inną), przejdź do zakładki „WSPARCIE” na naszej stronie, klikając poniższy link. Klik: Chcę wesprzeć „Filozofuj!”

Polecamy