Piękny, wzruszający portret całkowicie różnych młodych kobiet zdobył uznanie krytyków i został nominowany do Oscara w kategorii film nieanglojęzyczny. Mustang to historia dorastających w nadmorskim, tureckim miasteczku sióstr, które wychowywane są przez babcię i wuja. Dziewczyny chcą się bawić. Tańczyć, ubierać się po swojemu, pływać, oglądać mecze piłki nożnej, umawiać się z chłopcami, wyjść za tego, którego kochają (jeśli w ogóle mają brać ślub), mieć własne pieniądze, nauczyć się prowadzić samochód i zobaczyć świat, który jest poza ich zamkniętym, konserwatywnym miasteczkiem. Słowem chcą żyć po swojemu i być wolne, uwalniając się spod surowego i bezwzględnego oka dorosłych. Nawet jeśli oznacza to podjęcie drastycznych kroków.
Sielankowe życie dziewcząt zmienia się diametralnie jednego letniego dnia, kiedy, wracając ze szkoły, biorą udział w zabawie w morzu z chłopcami. Zdaniem sąsiadki zabawa wcale nie jest niewinna i decyduje się niezwłocznie poinformować opiekunów o niestosowności i nieobyczajności zachowań młodych kobiet. W wyniku decyzji wuja dziewczynek dom zmienia się w więzienie i szkolę dla przyszłych żon i gospodyń domowych. Siostry próbują walczyć o swoją wolność, często płacąc za to bardzo wysoką cenę. Mustang jest filmem o prawie do wolności człowieka i jej ograniczeniach narzucanych przez kulturę, społeczeństwo i często naszych najbliższych. Ukazuje także pięć znakomitych sylwetek dziewcząt i rodzącej się w nich kobiecości, bo dzieło tureckiej reżyserki to nie tylko obraz samego dojrzewania, ale i rodzenia się świadomości własnego ciała uwikłanego w tradycję i silny system patriarchalny.
Po projekcji filmu dyskusję w ramach Spotkań Filozoficznych poprowadziła dr hab. Joanna Hańderek (UJ), która już na samym początku postawiła dwa główne problemy prezentowane w omawianym filmie. Pierwszy dotyczył praw człowieka, które dla wielu są jedynie zapisem i nie każdy jest ich świadomy. Drugi problem natomiast skupiał się na zawłaszczaniu i uprzedmiotawianiu drugiego człowieka. Dyskutanci szczególnie zainteresowali się odebraniem siostrom ich wolności cielesnej oraz tym, do czego zdolni byli ich opiekunowie, którzy powoli, krok po kroku, zamieniali dom rodzinny w więzienie. Rozmowa trwała zaledwie nieco ponad trzydzieści minut i nie dotyczyła tylko problemu wolności, który zdawał się jej przyświecać na samym początku. Interesujące dla uczestników były także problemy feministyczne, a dokładniej, miejsce kobiet i ich relacje między sobą w tureckim małomiasteczkowym środowisku. Dyskusja mogłaby trwać nawet do białego rana, gdyby nie była ograniczona kolejną projekcją.
Z pewnością takie spotkania są bardzo potrzebne, pozwalają spojrzeć na dany problem, wywołany obejrzanym filmem, z innej perspektywy. Stanowią świetną inicjatywę dla każdego, kto choć trochę lubi zastanowić się nad tym, co go otacza. Dają nam szansę wypowiedzieć się na każdy temat i skonfrontować nasze zdanie ze zdaniem innych. Nie pozwalają odłożyć problemu na bok, bo są filmy, które powinny zostać w nas na nieco dłużej.
Agata Dziuba – studentka II stopnia MISHu w Uniwersytecie Jagiellońskim. Interesuje się problemem pamięci w kontekście antropologiczno-kulturowym, filozoficznym i psychologicznym.
Spotkanie Filozoficzne, o którym mowa, odbyło się 16 marca 2016 w Kinie pod Baranami w Krakowie i jest organizowane we współpracy z Instytutem Filozofii Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Pytania do dyskusji:
- Jakie są więc granice wolności, jeśli w ogóle one istnieją?
- Co kieruje ludźmi, którzy ograniczają wolność innych i odbierają im podmiotowość?
reżyseria: Deniz Gamze Ergüven
scenariusz: Deniz Gamze ErgüvenAlice Winocour
gatunek: Dramat
produkcja: FrancjaNiemcyTurcjaKatar
premiera: 8 kwietnia 2016 (Polska) 19 maja 2015 (świat)
Skomentuj