Elżbieta Drozdowska: Sztuka argumentacji (Ćwiczenia) [recenzja]

Pierwsze wydanie publikacji Sztuka argumentacji. Ćwiczenia w badaniu argumentów ukazało się w 2003 roku. Rozszerzone ćwiczenia… Krzysztofa Szymanka i Krzysztofa A. Wieczorka stanowią nie tylko nowe wydanie, ale są w dużej mierze książką napisaną na nowo, znacząco uzupełnioną i przeredagowaną. Nie jest to klasyczny podręcznik, rozumiany jako wykład pewnej teorii. Jest to raczej zeszyt ćwiczeń przeznaczony do pogłębiania rozumienia danych zagadnień i do praktyki. Z tego powodu jest pozycją wyjątkową.

Każdy rozdział zaczyna się od krótkiego omówienia danego zagadnienia, po którym następuje seria przykładów ilustrujących go i zestaw zadań do rozwiązania. Autorzy jako przykłady podają argumenty, z którymi zetknęli się w codziennym życiu, i poddają je analizie.

Pierwsza część książki, zatytułowana Wstępna analiza argumentów, poświęcona jest identyfikacji argumentów i ujawnianiu ich struktury – czyli wskazywaniu przesłanek i wynikającego z nich wniosku. Wprowadzona też zostaje tu metoda tworzenia diagramów argumentów.

Drugą część książki autorzy poświęcają ocenie argumentów. Podstawową metodą jest tutaj zaproponowania przez Douglasa Neila Waltona metoda zadawania krytycznych pytań. Dwa zasadnicze pytania, które należy sobie zadać, analizując poprawność argumentu, brzmią:

1) Jakie mogę wyobrazić sobie hipotetyczne sytuacje, w których dana przesłanka argumentu okazałaby się fałszywa?

2) Jakie mogę wyobrazić sobie hipotetyczne sytuacje, w których konkluzja okazałaby się fałszywa nawet w przypadku prawdziwości wszystkich przesłanek argumentu?

Następnie autorzy poświęcają kilka rozdziałów najważniejszym typom argumentów oraz pokazują, jak zastosować wobec nich metodę krytycznych pytań. Na zakończenie tej części omawiają również metodę oddalania argumentów przez tworzenie kontrargumentów.

Trzecia część jest nieco bardziej techniczna i poświęcona została pojęciu wynikania logicznego, podstawom statystyki i wnioskowaniu statystycznemu.

Książka ta zachęca do rozwijania zdolności krytycznego myślenia. Jej liczne wznowienia świadczą o tym, że odniosła sukces wśród czytelników, co tym bardziej wskazuje, że jest pozycją wartą uwagi.

Krzysztof Szymanek, Krzysztof A. Wieczorek, Sztuka argumentacji. Rozszerzone ćwiczenia w badaniu argumentów, PWN 2020, ss. 200.

Elżbieta Drozdowska – absolwentka fizyki na UMCS i filozofii w ramach Międzyobszarowych Indywidualnych Studiów Humanistyczno-Społecznych na KUL, gdzie studiowała też filologię angielską. Obecnie doktorantka w Katedrze Logiki KUL. Stypendystka Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego (2016). Tłumaczka tekstów filozoficznych w parze językowej pl-en. Od listopada 2018 do grudnia 2019 sekretarz redakcji magazynu „Filozofuj!”, obecnie członkini redakcji magazynu oraz portalu filozofuj.eu.