„Filozofuj!” jest czasopismem popularnonaukowym o filozofii.
Wydawcą „Filozofuj!” jest Wydawnictwo Academicon.
Redaktor prowadzący numeru: prof. Andrzej Szahaj
Podziękowania należą się: Autorom tekstów, Redaktorom, w szczególności: Eli Drozdowskiej, Błażejowi Gęburze, Marcinowi Iwanickiemu, Dorocie Monkiewicz-Cybulskiej, Patrykowi Popławskiemu, Marcie Ratkiewicz-Siłuch, Małgosi Szostak, Maciejowi Wójcikowi, Redaktorom językowym: Małgorzacie Szostak, Oldze Tyszce, Justynie Grzeszczuk, Grafikom: Natalii Biesiadzie-Myszak, Zuzannie Bołtryk, Wiktorii Jabłońskiej, Markowi Mosorowi, Jędrzejowi Pawlaczykowi, Łukaszowi Szostakowi, Małgorzacie Uglik, Hani Urbankowskiej, Patrycji Waleszczak, Specjalistom DTP: Adamowi Dorotowi, Patrycji Waleszczak, Naszym Hojnym Patronom, którzy nas wsparli w projekcie Patronite: Wojciechowi Paciorkowi, Alicji Pietras, Tomaszowi Stepińskiemu, Dominice Szafran, Slavo Szcześniakowi, a także wszystkim innym osobom, które nam pomagały i nas wspierały. Dziękujemy serdecznie! Bez Was wydanie kolejnego numeru byłoby niemożliwe.
Drodzy Czytelnicy,
niemal każda osoba, która nieco dłużej zajmuje się filozofią, marzy o tym, nawet jeśli się do tego nie przyznaje, żeby chociaż przez chwilę porozmawiać z wielkimi myślicielami z przeszłości, zadać im kilka pytań i podzielić się wątpliwościami. Zakładając, że problemem nie jest dla nas bariera językowa, wyobraźmy sobie, że nagle znajdujemy się w starożytnych Atenach i spotykamy Sokratesa siedzącego pod ogromnym platanem. Korzystając z okazji, zadajemy mu pytanie: „Czym jest sprawiedliwość?”, a on patrzy na nas zdumiony i mówi: „Na Zeusa, przecież to zależy! Najpierw powiedz mi, kim jesteś”. W tym samym momencie dochodzi do nieoczekiwanej zamiany miejsc, w wyniku której nie rozmawiamy już z Sokratesem, ale Protagorasem z Abdery, który podstępem próbuje nas przekonać o słuszności swojej słynnej tezy, że człowiek jest miarą wszechrzeczy.
Tak rozumiany relatywizm miałby zwracać naszą uwagę na ocean różnych motywów i sądów tworzonych przez ludzkość. Sposób, w jaki widzimy świat, jest zależny nie tylko od naszych psychologicznych uwarunkowań, ale przede wszystkim od kultury, która nas ukształtowała, wpajając nam określone przekonania i sposoby myślenia. A jeśli tak, to roszczenie sobie pretensji do tego, by to właśnie nasz punkt widzenia był pod względem poznawczym wyróżniony i lepszy od innych, wydaje się mało uzasadnione. To samo dotyczy zarówno kultury europejskiej, jak i innych kultur czy wspólnot. Jeśli relatywiści mają rację, to nikt nie może niczego ustalić w sposób absolutny, obiektywny i ostateczny, a więc niezależnie od własnej perspektywy.
Rozstrzygnięcie, czy stanowisko relatywizmu można uzasadnić, jest kluczowe nie tylko w oszacowaniu naszych ambicji poznawczych, ale także w określeniu, jaka jest natura filozofii. Czy ma ona jedynie katalogować i opisywać różne punkty widzenia, czy też docierać do niepodważalnej i obiektywnej prawdy – prawdy przez duże P? Uważamy, że są to pytania niezwykle istotne i właśnie z tego powodu łamy najnowszego numeru „F!” poświęcamy na zrelacjonowanie sporu o relatywizm, przytaczając na rzecz tego stanowiska argumenty, które jako pierwszy wyartykułował Protagoras, oraz zarzuty formułowane przez jego przeciwników, którym cierpliwe sekundują Sokrates i Platon.
Zachęcamy Was również do zwrócenia uwagi na stałe działy czasopisma, w których tym razem przeczytacie m.in. o relatywistycznym eksperymencie myślowym z kosmitami w rolach głównych, filmie Przedszkolanka, etycznej analizie Medalionów Zofii Nałkowskiej oraz o tym, dlaczego w dyskusji należy ostrożnie postępować z niektórymi dylematami. Dla nauczycieli jak zwykle przygotowaliśmy objaśnienie kolejnego fragmentu podstawy programowej.
Filozofujcie (niezależnie od wszystkiego)!
Redakcja
Zapraszamy do udziału w spotkaniach Klubu „Filozofuj!”. Zapowiedzi spotkań i relacje z dotychczasowych dyskusji są > tutaj.
Osoby, które chciałby pomóc przy zorganizowaniu spotkania Klubu „Filozofuj!” w swoim mieście, zapraszamy do współpracy. Szczegóły > tutaj.
CZY WIESZ, ŻE…
- najnowszy numer można kupić także w Empiku, Świecie Prasy, Ruchu, Inmedio, Relay (więcej na ten temat > tutaj)?
- z każdego egzemplarza kupionego w Empiku, Świecie Prasy, Ruchu, Inmedio, Relay redakcja otrzymuje tylko ok. 50% kwoty, którą płacisz?
- możesz dostawać „Filozofuj!” na wskazany adres zanim trafią do dystrybucji w Empikach?
- kupując „Filozofuj!” w prenumeracie zapłacisz tyle samo, co w Empiku, ale otrzymujesz egzemplarz niemal bezpośrednio z drukarni?
- dzięki prenumeracie możemy planować rozwój i budżet z wyprzedzeniem?
Oto spis treści numeru 4(28)/2019:
Słowo jest najważniejszym narzędziem w relacjach między ludźmi, tylko ono zależy od podmiotowego nadawania mu znaczenia, bo każdy może rozumieć je po swojemu. Dlatego trudności dzisiejsze w relacjach między ludźmi wynikają z tego że nikomu nie chce się tracić czasu na dyskurs, on teraz już prawie nie istnieje z powodu wzrastającego egocentryzmu podmiotów w komunikacji za pomocą uznawania wzajemnego rozumienia albo braku czasu na dłuższe rozmowy.