Artykuł Filozofia dla dzieci Filozofia w szkole Scenariusze lekcji

Dorota Monkiewicz-Cybulska: Czy każdy może zostać bohaterem? – scenariusz lekcji dla klas IVVIII szkoły podstawowej

Rozpoczął się rok szkolny, a my wracamy do publikowania scenariuszy lekcji z filozofii i etyki. Dziś proponujemy temat, który odpowiednio poprowadzony pozwoli uczniom opuścić lekcje w dobrym nastroju. Jest to w sam raz na wrześniowe zajęcia, bo specjaliści radzą – początek roku powinien być dla dzieci przyjazny, a nie od razu obwarowany regułami zachowania na lekcjach i zasadami zaliczeń. Na to przyjdzie jeszcze czas.

Tekst ukazał się w „Filozofuj!” 2018 nr 4 (22), s. 50. W pełnej wersji graficznej jest dostępny w pliku PDF.


Czas trwania zajęć: 2 godziny lekcyjne

Cele:

Uczniowie rozumieją pojęcie bohaterstwa.
Uczniowie znają przykłady bohaterskich czynów (rzeczywistych i fabularnych).
Uczniowie odróżniają bohaterstwo od brawury oraz chęci zdobycia sławy.
Uczniowie wiedzą, że każdy ma możliwość stać się bohaterem.
Uczniowie umieją spojrzeć na swoje życie poprzez symbolikę bohatera.

Metody i formy pracy:

Wizualizacja
Wgląd (samoobserwacja)
Burza mózgów
Dyskusja
Eksperyment myślowy
Praca plastyczna

Materiały:

Przybory plastyczne do wykonania rysunku
Projektor, dostęp do sieci

Przebieg lekcji

Wizualizacja
Dyskusja
Eksperyment myślowy
Praca plastyczna
Oglądanie animacji
Interpretacja cytatu
Wykonanie akronimu imienia

Część I: Bohaterskie czyny

Zaczynamy od burzy mózgów. Zadajemy uczniom pytanie, czym jest bohaterstwo i prosimy o przykłady z życia oraz literatury i filmu. Jakie cechy zazwyczaj posiada bohater? Kim bohater nie jest ? – szukamy antonimów bohaterstwa.

Ćwiczenie 1

Wyobrażamy sobie z klasą niebezpieczną sytuację, kiedy potrzebna jest pomoc. Może to być np. pożar domu. Sytuacji przyglądają się trzy typy osób: niepewna, rozsądna i bohaterska. Prosimy klasę o opis, jak zachowa się każda z nich. Co mogą czuć, np.: dezorientację, obojętność, lęk, determinację, ekscytację, poczucie obowiązku, troskę, i jakie zachowania w nich te odczucia wyzwalają? Od czego zależała postawa danej osoby i czy to oznacza, że już zawsze tak by się zachowała w sytuacji zagrożenia?

Pytania do dyskusji

Czy mamy prawo wymagać, by ktoś ryzykował życie dla ratowania innych?
Czy ryzykowanie swojego życia jest moralnie dobre czy złe?
Jak to się odnosi do ludzi wykonujących zawody, które się wiążą z takim ryzykiem, np. strażak, policjant, ratownik?
Czy mamy obowiązek ratowania kogoś w niebezpieczeństwie? W jakim zakresie prawnie, a w jakim moralnie – zgodnie ze swoim sumieniem?
Czy bohaterem się jest zawsze, czy się nim staje?
Czy bohaterowie nie czują strachu?
Czy bohaterowie są potrzebni?
Kto to jest cichy bohater?
Czy bohater może działać dla swojej korzyści?
Czy bohater zawsze chce nim być, czy raczej musi?
Czy ktos mały i słaby może wykazać się bohaterstwem?

Część II: Jestem superbohaterem

Eksperyment myślowy

Zadajemy uczniom pytanie, jaką nadprzyrodzoną moc chcieliby posiąść, gdyby było to możliwe. Następnie prosimy o wyjaśnienie, do jakich dobrych czynów mogliby tych niezwykłych zdolności użyć.

Praca plastyczna

Uczniowie wykonują projekt, w którym przedstawiają siebie jako superbohatera. Może być to rysunek postaci, symbole lub sam opis. Jaką supermoc posiada i w czym się specjalizuje?
Następnie prezentujemy schemat „wędrówki bohatera”: wezwanie do przygody, akceptacja, pokonanie strachu, odnalezienie skarbu oraz powtórzenie się cyklu.
Można posłużyć się animacją ze strony TED-Ed:

Jak takie symboliczne ujęcie można odnieść do życia zwykłego człowieka?

Interpretacja cytatu

Jaskinia, do której boisz się wejść, kryje skarb, którego szukasz” (Joseph Campbell)
Co dla nas może być tą „jaskinią”?

Pytania do dyskusji:

Co to znaczy „wygrać z samym sobą”?
Jak można ćwiczyć charakter?
Czy zrezygnowanie z czegoś może być bohaterstwem?

Na koniec, jeśli wystarczy czasu, proponujemy wykonanie na kartce akronimu własnego imienia, stworzonego z pozytywnych cech.
Przykład: Dorota – dumna, otwarta, radosna, odważna, twarda, ambitna.
Klasa pomaga odnaleźć pozytywne cechy na odpowiednią literę uczniom, którzy mają z tym problem.


PDF scenariusza do pobrania


 

Dorota Monkiewicz-Cybulska – absolwentka filozofii teoretycznej KUL oraz historii UMCS, nauczycielka etyki w Szkole Podstawowej im. B. Chrobrego w Lublinie. Zainteresowania naukowe: dydaktyka filozofii, etyka środowiskowa i bioetyka. Poza filozofią pasjonuje ją taniec współczesny, który w wolnych chwilach intensywnie uprawia.

Tekst jest dostępny na licencji: Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 3.0 Polska.

< Powrót do spisu treści numeru.

Numery drukowane można zamówić online > tutaj. Prenumeratę na rok 2024 można zamówić > tutaj.

Dołącz do Załogi F! Pomóż nam tworzyć jedyne w Polsce czasopismo popularyzujące filozofię. Na temat obszarów współpracy można przeczytać tutaj.

Skomentuj

Kliknij, aby skomentować

Wesprzyj „Filozofuj!” finansowo

Jeśli chcesz wesprzeć tę inicjatywę dowolną kwotą (1 zł, 2 zł lub inną), przejdź do zakładki „WSPARCIE” na naszej stronie, klikając poniższy link. Klik: Chcę wesprzeć „Filozofuj!”

Polecamy