Bóg i religia | Spis treści
Kalendarium
Problem Boga – między mitem a abstrakcją > Ireneusz Ziemiński
Główną trudnością w rozważaniu kwestii istnienia i natury Boga jest to, że używając słowa „Bóg”, nie wiemy, o czym (o kim) mówimy. Wprawdzie w tradycji filozofii europejskiej Bogu przypisywano zwykle wszystkie doskonałości w stopniu najwyższym (wszechmoc, wszechwiedzę, wolność, dobroć i wiele innych), to jednak dla umysłu ludzkiego są one niepojęte: nie wiemy wszak, czy wszechmoc to także zdolność czynienia zła, podobnie jak nie wiemy, czy Boża dobroć polega na sprawiedliwości, czy raczej na miłosierdziu.
Najważniejsze spory o Boga to raczej nie spory o jego istnienie, lecz o jego naturę. O to, czy przekracza fizyczny świat, czy się z nim utożsamia; czy jest osobą, czy nie; czy powinniśmy oddawać mu cześć; czy możemy pozostać względem niego obojętni. Problem Boga to składnik każdej filozofii, która zmaga się z zagadką bytu.
Infografika: Stanowiska w sporze o istnienie, naturę i poznawalność Boga
Infografika: Argumenty za istnieniem Boga
O wiedzy Boga i wolności człowieka > Dariusz Łukasiewicz
Zagadnienie wiedzy Boga wiąże się nierozerwalnie z pytaniem o wolność woli ludzkiej. Rzecz w tym, że jeżeli Bóg wie z góry, co wybierze i zrobi konkretna osoba, to osoba ta nie może już postanowić i zrobić inaczej, niż Bóg wie.
Moralność od Boga > Christian B. Miller
Miliardy ludzi na świecie wierzy, że Bóg stworzył wszechświat i dokonał wiele innych cudów. Nie zaskakuje zatem, że duża część tych osób uważa także, że Bóg odgrywa ważną rolę również w kwestiach moralnych. Rzeczywiście uważa się Boga za autora moralności. W tym krótkim artykule wprowadzam taki sposób myślenia o relacji między Bogiem a moralnością i bronię go.
Argument z ukrytości > John L. Schellenberg
Replika > Charity Anderson
Wywiady
Jestem agnostykiem ze wskazaniem na ateizm > Wywiad z prof. Janem Woleńskim
Wiemy, że istnieje Bóg jako ostateczna racja istnienia świata > Wywiad z prof. Antonim B. Stępniem
Narzędzia filozofa
Sztuka argumentacji: #2: Blaski i cienie ulegania autorytetom > Krzysztof A. Wieczorek
Eksperyment myślowy: Czy cud z definicji polega na przekroczeniu praw przyrody? > Artur Szutta
Greka z wielkimi klasykami: Greckie teologie > Michał Bizoń
Filozofia indyjska
Czym joga nie jest, czyli indyjski sposób definiowania jako „ani to, ani to” > Nina Budziszewska
Filozofia niemiecka
O wielkości filozofii niemieckiej > Hanna Urbankowska
Dylematy moralne
Jane Eyre i jej trudny wybór > Natasza Szutta
Felietony
O pobożnych ateistach i bezbożnych dewotach > Adam Grobler
Nietzsche: wszyscy bogowie umarli > Marcin Miłkowski
Różnica zdań w religii > Graham Oppy
Wiedza odrzucona
#2: Jak na górze, tak na dole > Maciej B. Stępień
Filozofia w filmie
Filozofia, moralność i Angielski pacjent > Thomas Hurka
Who is who w polskiej filozofii
Alfred Tarski > Paweł Rzewuski
Z półki filozofa…
Sowa Minerwy – komiks filozoficzny
Relacje z wydarzeń – X Polski Zjazd Filozoficzny
Patronat „Filozofuj!” – konferencja „Etyka (w) szkole. Filozofia (w) edukacji”
Filozofia z przymrużeniem oka
Wstępniak
Szanowni Państwo,
tym razem proponujemy Wam refleksję na temat Boga i religii. Wobec tej tematyki nie sposób przejść obojętnie. Każdy z nas w pewnym momencie życia zadaje sobie pytanie, czy istnieje Bóg, co mamy na myśli, mówiąc „Bóg”, a jeśli istnieje, to co możemy o nim wiedzieć, jaka jest nasza z Nim relacja. Wokół nas znajdujemy zarówno ludzi, którzy z silnym przekonaniem twierdzą, że Bóg istnieje, niektórzy nawet, że doświadczyli Jego obecności i miłości, inni natomiast uważają, że Bóg nie istnieje albo że brak wystarczających racji, aby uznać istnienie Boga. Jedni oddają Mu cześć, inni uznają takie postępowanie za nieracjonalne. Są też i tacy, którzy zawieszają sąd w powyższych kwestiach. Niezależnie od tego, jakie są Wasze poglądy na temat Boga i religii, warto przyjrzeć się stawianym przez filozofów pytaniom, racjom i argumentom, jakie rozważają. Bo bez względu na to, czy wierzycie, czy nie, warto wierzyć bądź nie wierzyć po namyśle i na podstawie mocnych racji, jak na miłośników mądrości przystało.
Dlatego też zapraszamy Was, Drodzy Czytelnicy, do lektury naszych tekstów tematycznych, których autorami są: Ireneusz Ziemiński, Jacek Wojtysiak, Dariusz Łukasiewicz, Christian Miller, John Schellenberg, Charity Anderson, Adam Grobler, Marcin Miłkowski. Tym razem są one rozsiane po numerze, a nie zgrupowane w jednym miejscu. Głównego tematu tego numeru „Filozofuj!” dotyczą także dwa wywiady – z prof. Janem Woleńskim oraz prof. Antonim B. Stępniem, będące spojrzeniem na problem Boga i religii z dwóch różnych perspektyw. Do refleksji na ten temat zachęcają także niektóre teksty publikowane w ramach naszych stałych działów: tekst Jacka Jaśtala, otwierający nowy cykl felietonów, oraz eksperyment myślowy Artura Szutty. Interesującym dodatkiem do tej refleksji będą na pewno odpowiedzi wielu filozofów na naszą ankietę dotyczącą głównego tematu numeru. Zadaliśmy w niej cztery pytania: „Czy wiara w Boga da się pogodzić z racjonalnością”, „Czy istnienie Boga stanowi/stanowiłoby zagrożenie dla wolności człowieka?”, „Czy religia odgrywa pozytywną, czy negatywną rolę w życiu społecznym?”, „Czy boisz się śmierci?”. Prezentowane przez nas głosy reprezentują różne perspektywy i stanowiska, dzięki czemu – mamy nadzieję – zachęcą Was do głębszej i dającej intelektualną satysfakcję refleksji.
Oczywiście, jak w każdym numerze, nie zabraknie również takich stałych działów, jak: kurs greki, sztuka argumentacji, filozofia indyjska, następny dylemat moralny i odcinek o wiedzy odrzuconej, portret kolejnego polskiego filozofa oraz filozoficzna krzyżówka. Ten, kto lubi nasz cykl „Filozofia w filmie”, z radością przeczyta nawet tak długi tekst, jak refleksja Thomasa Hurki o wątkach moralnych w filmie Angielski pacjent, który zdobył aż dziewięć Oscarów. Sprawdźcie, czy gdyby filozof zasiadał w Amerykańskiej Akademii Filmowej, film zgromadziłby aż tyle nagród. W tym numerze rozpoczynamy publikację bardzo szczególnego komiksu filozoficznego z komentarzem, którego autorami są Lena i Rafał Tylkowie.
Życzymy miłej lektury oraz liczymy na Wasze głosy, przemyślenia i pomoc przy upowszechnianiu numeru.
Filozofujcie!
Redakcja
Zobacz relacje ze spotkań Klubów „Filozofuj!” poświęconych numerowi:
Skomentuj